เมื่อโลกร้อนขึ้นเรื่อยๆ ปัญหาเมืองร้อนจัดก็ทวีความรุนแรงตามไปด้วย อุณหภูมิในกรุงลอนดอนเคยพุ่งสูงถึง 40.2 องศาเซลเซียสเมื่อสองปีก่อน ทางการจึงต้องสร้าง “พื้นที่เย็น” ให้ประชาชนหลบร้อน แต่จะมีวิธีไหนช่วยทำให้อุณหภูมิในเมืองลดลงได้อีกบ้าง?
งานวิจัยล่าสุดจากลอนดอนเผยคำตอบว่า การทาสีหลังคาเป็นสีขาวเพื่อสะท้อนแสงอาทิตย์ เป็นวิธีที่ได้ผลดีที่สุด โดยช่วยลดความร้อนที่ระดับถนนได้ถึง 1.2 องศาเซลเซียส ส่วนการติดแผงโซลาร์บนหลังคาลดลงได้ 0.5 องศา และการปลูกต้นไม้ตามท้องถนนลดลง 0.3 องศา ในขณะที่ “หลังคาเขียว” ที่ปลูกพืชคลุมกลับไม่ค่อยได้ผล เพราะต้นไม้ดูดความร้อนและคายกลับสู่อากาศในตอนกลางคืน
“ทำไมเราไม่ลองทาหลังคาขาวแล้วดูผลล่ะ? มันราคาถูก ไม่มีปัญหาเรื่องน้ำหนักเกินโครงสร้าง และยังปลูกต้นไม้ทับได้อีกที” ดร.ออสการ์ บรูซ นักวิจัยจาก University College London ผู้ร่วมเขียนรายงานกล่าว
ที่น่าสนใจคือ การทาสีหลังคาเป็นสีขาวอาจทำให้ต้องใช้ความร้อนในอาคารเพิ่มขึ้นเล็กน้อยในช่วงฤดูหนาว เพราะหลังคาสะท้อนแสงอาทิตย์ที่ให้ความอบอุ่นออกไป แต่ผลกระทบนี้ค่อนข้างจำกัด เนื่องจากแสงแดดในฤดูหนาวมีความเข้มน้อยกว่าในฤดูร้อนอยู่แล้ว อย่างไรก็ตาม หากปัญหาโลกร้อนจากการปล่อยก๊าซเรือนกระจกยังไม่ได้รับการแก้ไข กรุงลอนดอนอาจเผชิญอุณหภูมิสูงถึง 40 องศาเซลเซียสถึงทุก 3 ปี เมื่อถึงช่วงปลายศตวรรษนี้ ผู้เชี่ยวชาญเตือนว่าการแก้ปัญหาด้วยการติดตั้งเครื่องปรับอากาศจำนวนมากไม่ใช่ทางออกที่ยั่งยืน เพราะจะยิ่งทำให้อากาศร้อนยิ่งขึ้น และสิ้นเปลืองพลังงานมหาศาล ดังนั้น เมื่อชั่งน้ำหนักกันแล้ว ประโยชน์ของหลังคาขาวในการลดร้อนช่วงหน้าร้อนจึงน่าจะมีความสำคัญมากกว่าข้อเสียเล็กน้อยที่อาจเกิดขึ้นในฤดูหนาว
ในขณะที่ลอนดอนเพิ่งเริ่มศึกษาอาคารหลังคาขาว ประเทศไทยก็เผชิญปัญหาคล้ายกัน แต่สภาพอากาศของเราร้อนกว่านั้นมาก โดยเฉพาะในเมืองหลวงอย่างกรุงเทพฯ ที่อุณหภูมิพุ่งเกิน 40 องศาเป็นเรื่องปกติในฤดูร้อน ปรากฏการณ์เกาะความร้อนในเมือง (Urban Heat Island Effect) ที่ทำให้อาการหนักกว่าเดิม
ถึงแม้ไม่มีการวิจัยอย่างเป็นทางการ แต่เราก็พอมองเห็นว่า สีขาวช่วยสะท้อนแสงแดดได้ดีที่สุดจากสิ่งต่างๆ รอบตัว เช่น เสื้อผ้าสีขาว บ้านสีขาว หรือพื้นหิมะขาวโพลน การใช้หลังคาสีขาวในเมืองไทย น่าจะช่วยลดอุณหภูมิได้เช่นกัน โดยไม่ต้องพึ่งเทคโนโลยีที่ยุ่งยากหรือราคาแพง
นอกจากนี้เรายังมีตัวเลือกอื่นอีก เช่น การเพิ่มพื้นที่สีเขียว ปรับปรุงการระบายอากาศในตัวอาคาร ซึ่งน่าจะนำมาปรับใช้ร่วมกันเป็นมาตรการที่เหมาะกับบริบทของบ้านเรา
อย่างไรก็ตาม ทุกหนทางแก้ปัญหาคงต้องเริ่มจากจุดเล็กๆ อย่างการเปลี่ยนสีหลังคาบ้านตัวเองก่อน แล้วขยายผลจนกลายเป็นการเปลี่ยนแปลงในวงกว้าง เพื่อสร้างเมืองใหญ่ที่น่าอยู่ ท่ามกลางความท้าทายของโลกร้อนในอนาคต
แหล่งอ้างอิง:
Vaughan, A. (2024, July 04). The rooftop solution to keeping streets cool. The Times. https://www.thetimes.com/uk/environment/article/the-rooftop-solution-to-keeping-streets-cool-bx72s9xlq