ในอดีต ไวน์เคยขึ้นแท่นเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ฮิปและทันสมัยที่สุด แต่ดูเหมือนว่าความนิยมนั้นกำลังจะหายไปในหมู่คนรุ่นใหม่ หรือกลุ่มคนที่เรียกกันว่า “เจเนอเรชั่น Z” ยอดขายไวน์ทั้งในเกาหลีใต้และทั่วโลกกำลังปรับตัวลดลงในช่วงหลายปีที่ผ่านมา
ตามข้อมูลของกรมศุลกากรเกาหลี ปริมาณการนำเข้าไวน์ในปีที่แล้วอยู่ที่ 56,542 ตัน ลดลงถึง 20.4% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า ปริมาณการนำเข้าลดลงอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 2 ติดต่อกัน หลังจากที่ขึ้นไปถึงจุดสูงสุดที่ 76,575 ตันในปี 2021 และตามรายงานขององค์การไวน์ระหว่างประเทศ (OIV) ปริมาณการบริโภคไวน์ทั่วโลกในปี 2023 อยู่ที่ 221 ล้านเฮกโตลิตร (Mhl) ลดลง 2.6% จากปี 2022
จากสถิติก็จะเห็นได้ชัดว่าตลาดเริ่มหดตัว คนดื่มกันน้อยลงเยอะจริงๆ แล้วเหตุใดคนรุ่นใหม่จึงไม่สนใจไวน์เหมือนเมื่อก่อน มีเหตุผลหลายประการที่จะอธิบายแนวโน้มนี้ได้
ประการแรก คน Gen Z ไม่ชอบความเป็นทางการและพิธีรีตองมากมายที่มักจะผูกโยงกับการดื่มไวน์ พวกเขามองว่าไวน์เป็นเรื่องของคนแก่ และรังเกียจกฎเกณฑ์ต่างๆ เช่น ต้องใช้แก้วใบนั้นใบนี้ จิบแบบนี้ดื่มอย่างนั้น แม้แต่ศัพท์เฉพาะที่ใช้อธิบายกลิ่นและรสชาติไวน์ก็ฟังดูเข้าใจยากเกินไปสำหรับพวกเขา คนหนุ่มสาวปัจจุบันเน้นความสะดวกสบายและไม่เป็นทางการ
ประการที่สอง การดื่มไวน์มันแพง คนรุ่นใหม่หลายคนรู้สึกอายที่จะโพสต์รูปดื่มไวน์ราคาถูกในสื่อโซเชียล และพวกเขาก็ไม่อยากจ่ายเงินเป็นหลายพันหรือหลายหมื่น เพื่อไวน์ขวดหรู ความแพงและความจำเป็นต้องอวดรูปตามค่านิยมจึงเป็นอุปสรรคของการดื่มไวน์ในมุมมองคนรุ่นใหม่
ที่สำคัญยุคนี้คนรุ่นใหม่ในเกาหลีได้ให้ความใส่ใจกับสุขภาพมากขึ้น และออกกำลังกายเป็นกิจวัตรประจำวัน พวกเขาจึงพยายามหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ไม่ให้มากเกินไป เพราะมันอาจจะส่งผลเสียต่อการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ และดูจะไม่จะไม่ใช่ทางสักเท่าไหร่ พวกเขาจึงหันไปหาเครื่องดื่มสุขภาพมากกว่า
ท่ามกลางความท้าทายนี้ ผู้ผลิตและผู้ค้าไวน์ต่างพยายามหาทางปรับตัว บางเจ้าเน้นโปรโมตไวน์โรเซ่ที่ดื่มแล้วสดชื่นและเข้ากับอาหารเอเชียได้ดี บ้างก็นำเอาอัญมณีต่างๆ มาเชื่อมโยงกับไวน์เพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น และมีการเปิดบาร์ไวน์แนวใหม่ๆ ที่ขายทีละแก้วเล็กหรือดัดแปลงเป็นร้านอาหารทันสมัย เพื่อลดระยะห่างกับผู้บริโภครุ่นใหม่
คุณคิดว่า Gen Z ของไทยจะไม่ชอบดื่มไวน์เหมือนเกาหลีหรือเปล่า? ผมว่าชาวไทยรุ่นใหม่น่าจะมีพฤติกรรมและทัศนคติต่อไวน์ที่แตกต่างออกไปบ้าง เนื่องจากวัฒนธรรมการดื่มและค่านิยมของสังคมไทยไม่เหมือนกับเกาหลีซะทีเดียว
เราจะสังเกตได้ว่าเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้ ไวน์กลายเป็นเครื่องดื่มยอดฮิตในหมู่คนไทยรุ่นใหม่ โดยเฉพาะสาวๆ วัยทำงานที่ชื่นชอบการจิบไวน์ในปาร์ตี้ หรือดื่มคู่กับอาหารในร้านชิคๆ ไวน์บาร์และร้านอาหารสไตล์ฟิวชั่นผุดขึ้นใหม่เพียบในย่านทันสมัยอย่างเอกมัย ทองหล่อ สุขุมวิท ฯลฯ ซึ่งเป็นทั้งแหล่งแฮงเอ้าท์ของวัยรุ่น และแหล่งท่องเที่ยวยามค่ำคืน
นอกจากนี้ ยังไม่รวมถึงกระแสไวน์นำเข้าราคาไม่แพงที่มาแรงอย่าง “ไวน์กระป๋อง” ที่ขายดีเป็นเทน้ำเทท่าในร้านสะดวกซื้อช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา จนขึ้นแท่นเป็นสินค้ากลุ่มใหม่ที่น่าจับตามอง ด้วยราคาที่จับต้องได้ง่าย บรรจุภัณฑ์ที่สะดวก และรสชาติหวานอมเปรี้ยวที่ถูกใจผู้บริโภควัยรุ่น ทำให้ไวน์เริ่มเป็นที่รู้จักในวงกว้างขึ้น แม้จะยังไม่ใช่เครื่องดื่มหลักในชีวิตประจำวันก็ตาม
ดังนั้นพฤติกรรมของคนไทยรุ่นใหม่อาจจะแตกต่างจากเกาหลีตรงที่ ไม่ได้ปฏิเสธไวน์อย่างสิ้นเชิง แต่จะเลือกดื่มเป็นครั้งคราวในโอกาสพิเศษมากกว่า ขณะเดียวกันก็ยังคงนิยมเครื่องดื่มประเภทอื่นๆ เช่น เบียร์ สุรา ค็อกเทล น้ำผลไม้ และชานมไข่มุก ซึ่งราคาไม่แพง หาซื้อง่าย และดื่มได้บ่อยกว่า
อย่างไรก็ตาม ไลฟ์สไตล์และค่านิยมของคน Gen Z ในไทยเรากำลังเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ เทรนด์รักสุขภาพและลดแอลกอฮอล์เริ่มมาแรง เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ต่ำหรือไม่มีเลยอย่างไวน์ผลไม้ น้ำผลไม้ปั่น หรือกาแฟ จากเดิมที่ได้รับความสนใจดีอยู่แล้วก็กำลังได้รับความสนใจมากขึ้น ในขณะที่อุตสาหกรรมไวน์ในไทยยังคงต้องพัฒนาและปรับตัวให้เข้ากับเจเนอเรชั่นใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง มิเช่นนั้นอาจจะสูญเสียส่วนแบ่งการตลาดในระยะยาวได้ครับ
ว่าแต่คุณละครับ เป็นคนรุ่นไหน และชอบดื่มเครื่องดื่มประเภทไหนเป็นพิเศษ? ไวน์ เบียร์ ค็อกเทล หรือเครื่องดื่มสุขภาพ? แลกเปลี่ยนกันได้นะครับ ผมเองเป็นคน Gen Y ไม่ค่อยดื่มแอลกอฮอล์เท่าไหร่ ส่วนใหญ่จะดื่มกาแฟหรือน้ำผลไม้ซะมากกว่า
ข้อมูลอ้างอิง:
อีฮเยอุน. (2024, 24 มิถุนายน). 아재들의 술이라고?…왜 Z세대는 와인을 안 마실까 [여기 힙해]. Chosun.com. https://www.chosun.com/economy/money/2024/06/24/VDZYO7OXCVB3BJ6NDLPYTI22OQ/